Jak przygotować stanowisko komputerowe zgodne z obowiązującymi przepisami prawa?
Podstawowe standardy BHP dla pracy z ekranem – co musisz wiedzieć?
Minimalne wymagania jakie powinny spełniać stanowiska z monitorem komputerowym znajdują się w załączniku do Obwieszczenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 stycznia 2025 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. z 2025 r. poz 58).
W rozporządzeniu opisane są podstawowe wymagania jakie powinno spełniać stanowisko z monitorem komputerowym. Wyposażenie stanowiska rozumiane jest jako:
- Wyposażenie podstawowe – monitor, klawiatura, mysz lub inne urządzenie wejściowe, oprogramowanie wraz z interfejsem dla użytkownika, krzesło i stół,
- Wyposażenie dodatkowe – w tym stacja dysków, drukarka, skaner, uchwyt na dokumenty, podnóżek.
Regulacje i obowiązki pracodawcy
Organizacja stanowisk pracy wyposażonych w monitory ekranowe oraz ich ocena pod kątem zgodności z przepisami prawa stanowi istotny element odpowiedzialności pracodawcy. W ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej powinien on zapewnić pracownikom dostęp do badań wzroku oraz okulary lub soczewki korygujące, jeśli ich stosowanie jest konieczne podczas pracy z monitorem. Praca przy komputerze wymaga również odpowiedniego rozplanowania czasu – po każdej godzinie pracy należy przewidzieć co najmniej pięciominutową przerwę, co pozwala ograniczyć negatywny wpływ na wzrok i układ mięśniowo-szkieletowy.
Istotne jest także prowadzenie szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz informowanie pracowników o zasadach bezpiecznego korzystania ze stanowisk komputerowych. Po przeprowadzeniu oceny ergonomicznej stanowiska, pracownik powinien zostać poinformowany o jej wynikach, a wszelkie stwierdzone zagrożenia i uciążliwości powinny zostać niezwłocznie usunięte poprzez wdrożenie odpowiednich działań korygujących.
Ustawienie stanowiska
Wyposażenie stanowiska pracy oraz sposób rozmieszczenia elementów wyposażenia nie może powodować nadmiernego obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego i wzroku oraz być źródłem zagrożeń dla pracownika. Stanowisko pracy powinno być tak usytuowane, aby pracownik miał do niego swobodny dostęp.
Oświetlenie powinno zapewniać komfort pracy wzrokowej i być dostosowane do rodzaju wykonywanych prac. Należy ograniczyć olśnienie poprzez zastosowanie odpowiednich opraw oświetleniowych, zainstalowanie urządzeń eliminujących nadmierne operowanie promieni słonecznych, które padają na stanowisko pracy.
Podstawowe wymagania wobec stanowiska
Krzesło
Krzesło powinno być stabilne, o co najmniej pięciopodporowej podstawie, wyposażonej w kółka jezdne. Niezbędna jest możliwość regulacji wysokości siedziska i oparcia odcinka lędźwiowego kręgosłupa oraz kąta pochylenia oparcia, a mechanizmy do regulacji powinny być łatwo dostępne i proste w obsłudze. Ich ustawienie powinno pozwolić na dokonanie regulacji, który pozwala dokonać regulacji ustawień gdy użytkownik jest w pozycji siedzącej. Wymiary oparcia i siedziska powinny zapewnić wygodną pozycję ciała i swobodę ruchów, a ich wyprofilowanie powinno być odpowiednie do naturalnego wygięcia kręgosłupa i ud. Krzesło powinno mieć możliwość obrotu wokół osi pionowej o 360°, oraz regulowane podłokietniki.
Biurko
Konstrukcja stołu powinna umożliwiać pracownikowi ergonomiczne ustawienie elementów wyposażenia stanowiska, w tym zróżnicowaną wysokość ustawienia monitora i klawiatury. Powierzchnia blatu stołu powinna być matowa, a jego wielkość gwarantować łatwe posługiwanie się elementami wyposażenia stanowiska, bez konieczności przyjmowania przez pracownika wymuszonych pozycji. Wielkość blatu powinna zapewniać takie ustawienie klawiatury, aby odległość od krawędzi stołu była wystarczająca dla podparcia rąk i przedramion z zachowaniem co najmniej kąta prostego między ramieniem i przedramieniem.
Podstawowe wymagania poszczególnych elementów wyposażenia
Monitory
Monitor ekranowy powinien wyświetlać wyraźne i czytelne znaki oraz stabilny, nie migoczący obraz. Niezbędna jest możliwość regulacji jasności i kontrastu wyświetlanego obrazu. Ustawienie monitora nie powinno wymuszać niewygodnych ruchów głowy i szyi, jego górna krawędź powinna znajdować się na wysokości oczu pracownika, a usytuowanie względem źródeł światła powinno ograniczać odbicie i olśnienie, regulacje monitora powinny umożliwiać jego pochylenie.
Laptop
W przypadku stosowania systemów przenośnych na danym stanowisku, co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy, stanowisko powinno być wyposażone w monitor stacjonarny lub podstawkę, która zapewnia ustawienie górnej krawędzi ekranu na wysokości wzroku. Należy zapewnić dodatkową klawiaturę i mysz.
Klawiatura
Klawiatura powinna być matowa, a znaki kontrastowe i czytelne. Konstrukcja klawiatury powinna dawać użytkownikowi możliwość przyjęcia pozycji, która nie powoduje zmęczenia mięśni kończyn górnych.
Uchwyt na dokumenty
Na życzenie pracownika, jeżeli przy pracy istnieje konieczność korzystania z dokumentów, stanowisko powinno być wyposażone w uchwyt na dokumenty, który posiada regulację wysokości, pochylenia oraz można go umieścić w odpowiedniej odległości od pracownika.
Podnóżek
Przestrzeń pod blatem powinna umożliwiać pracownikowi umieszczenie nóg, przyjęcie wygodnej pozycji oraz dawać możliwość zmiany jej podczas pracy. Na życzenie pracownika stanowisko należy wyposażyć w podnóżek.
Stwórz ergonomiczną przestrzeń do pracy
Bezpieczne i ergonomiczne środowisko pracy to nie tylko komfort, ale obowiązek wynikający z przepisów prawa pracy i zasad BHP — dlatego edukujemy, wspieramy i pomagamy wdrażać dobre praktyki pracy przy komputerze w każdej branży.